İran kökenli Sovyet Tacikistan’ı şairi, Nazım Hikmet’in dostu, Abulqasım Lahuti’nin Türkçedeki ilk şiir seçkisi “Kızıl Divan” Raven Art yayınlarından çıktı. Milat Bülent Kılıç’ın (M. Bülent Kılıç) çevirdiği ve yayına hazırladığı kitap, modern Tacik edebiyatının Türkiye’deki ilk temsilcisi olma özelliği taşıyor
İran kökenli Sovyet Tacikistan’ı şairi, Nazım Hikmet’in dostu, Abulqasım Lahuti’nin Türkçedeki ilk şiir seçkisi “Kızıl Divan” Raven Art yayınlarından çıktı. Milat Bülent Kılıç’ın (M. Bülent Kılıç) çevirdiği ve yayına hazırladığı kitap, modern Tacik edebiyatının Türkiye’deki ilk temsilcisi olma özelliği taşıyor.
Türkiye’de Lahuti hakkında çok az şey biliniyor. Hakkında yazılmış yazıların bir bölümü ise yalnızca akademik çevrelerde dolaşıyor. Ama Sendika.Org’un okurları bu adı 2005 yılında yayınlanan “Farsça’nın Anti-Faşist Şairi Abdul-Kasım Lahuti” başlıklı yazıdan hatırlıyor olabilirler. O yazıyı yazan ve o şiiri çeviren Milat Bülent Kılıç, 20 yıl sonra aralarında o şiirin de olduğu pek çok şiiri kitaplaştırdı.
Abulqasım Lahuti (1887-1957), çocukluğunda ve ilk gençliğinde İslam dininin etkisinde şiirler yazdı. Bu nedenle de, bir çocuk şair olarak daha o yıllarda kendi şehrinde tanınan biriydi. Bulduğu bir burs aracılığıyla eğitim için Tahran’a gitti ama siyasete olan ilgisi ve bir halk çocuğu olmanın etkisiyle zengin çocuklarının arasında yaşadığı uyumsuzluk nedeniyle kısa zamanda okuldan atıldı. Tam da bu dönemde, giderek yükselmekte olan meşrutiyetçi dalgayla meşrutiyetçi oldu. Meşrutiyetin yaşattığı hayal kırıklığı da onu komünist ideolojiye yöneltti.
Bir ara, Osmanlı İstanbul’unda sürgünde de yaşayan Lahuti, Gilan Devrimi’nin heyecanıyla ülkesine döndükten sonra, Tebriz’de bir devrimci ayaklanamaya öncülük etti. Burada, 11 günlük de olsa, bir sosyalist devletin kurulmasına hizmet etti. Bu ayaklanma kanla bastırılınca Lahuti Moskova’ya kaçtı ve 1924 yılında da Sovyetler Birliği Komünist Partisi üyeliğine kabul edildi.
Farsça ve Farsçanın bir versiyonu olan Tacik dilinde yüzlerce şiir yazan Lahuti, divan edebiyatı formlarıyla devrimci şiirler yazan özgün bir şair. Bu nedenle de yalnızca Sovyetlerde veya Tacikistan’da değil, Hindistan’dan Afganistan’a kadar bütün bölge ülkelerinde tanınmış bir şair ve devrimci haline geldi. Sosyalist Tacikistan’ın ulusal marşının sözlerini de yazmış olan Lahuti, büyüyen itibarı yüzünden 1954’te CIA’nın bir komplosuna da hedef oldu. Kitabı yayına hazırlayan Milat Bülent Kılıç, kitapta, Lahuti’nin macerasını kapsamlı olarak gözler önüne seriyor.
Kitapta, Lahuti’nin 31 şiiri, şairin otobiyografisi ve Kılıç’ın iki ayrı yazısı, Nazım Hikmet’in Lahuti için yazdığı bir şiiri ve Va-Nu’nun kaleme aldığı, Türkiye’de pek farkında olunmayan bir yazısı yer alıyor.
Nazım Hikmet’in ve Va-Nu’nun arkadaşı Abulqasım Lahuti’nin, İstanbul’da olduğu yıllarda yazdığı “Savaş Yetimleri” gibi önemli şiirlerinin çevirisini içeren bu kitap, modern Tacik edebiyatının kapılarını Türkçeye aralıyor.
Kitap Bilgileri:
Sendika.Org
