TBMM’de görüşülmesine başlanan 11. Yargı Paketi gösterdi ki Türkiye’deki suç oranlarının verilen cezaların düşüklüğü ya da yüksekliği ile ilgisi yok.

Hukukçular, deprem davaları, cinayet dosyaları, tecavüz, istismar, gasp suçları dahil neredeyse bütün dosyalarda “denetimli serbestlik” yoluyla ceza indirimi öngören son yargı paketinden sonra kimin, ne kadar indirim alabileceğinin anlaşılması için tablolar hazırlamaya başladı.

Ne yapsınlar?

Düz bir hesap söz konusu değil.

2012’den bu yana çıkartılacak beşinci örtülü af bu. Herkesin durumu bu yasalara göre tek tek belirleniyor.

20 yıl ceza alan kendini dışarıda buluyor, insan öldürmüş hükümlü bir iki senede özgürlüğüne kavuşuyor.

Bu tabloda suça sürüklenen çocuklar meselesinin cezaların yükselmesiyle, yetişkin gibi ceza almalarıyla çözülemeyeceği de ortada.

* * *

11. Yargı Paketi’ne, bu çocuklarla ilgili cezaların artırılması hükmünün konulup konulmayacağı çok tartışıldı.

Sonunda çare bu konuda özel bir çalışma yürütülmesinde bulundu. Doğrusu da buydu…

Zira tablo vahim… Sandığımızdan da vahim.

Adalet Bakanlığı’nın bu çalışma için hazırladığı tablolar bunu gösteriyor.

Bu noktada bakanlığın hakkını teslim etmek gerekir. Bürokratların önemli bölümü, suça sürüklenen çocuk meselesinin cezaları yükseltmekle çözülemeyeceğinin farkında. Almanya, Hollanda gibi ülkelerden örnekler vererek, eğitim ve danışan desteğiyle suç işleyen çocuk sayısının nasıl düştüğünü anlatmaya gayret ediyorlar.

Meselenin sadece cezayla çözülemeyeceğini gösteriyorlar.

Ancak Türkiye’nin içine düştüğü durumda sorunun sadece bakanlığın eğitim çalışmalarıyla, suç işledikten sonra bu çocukların yeniden topluma kazandırılmaya çalışılmasıyla çözülemeyeceği ortada.

Bu çocuklar için, ideolojik kaygılardan uzak, gerçek bir reform çalışmasının yapılması, suç işlemeden önce bu çocuklara ulaşılması gerekiyor.

Son açıklamalarında, organize suç örgütü lideri Sedat Peker bile bu duruma işaret etti. Ancak birileri ısrarla anlamayıp, “başınıza gelir inşallah” diyerek, zaten başına gelmedik kalmamış insanlara akıl vermeye çalışıyor.

* * *

Bakanlığın işi çok. Bir kere bu kadar yüksek sayıda çocuk, suç işlemiş ya da suçun mağduru olmuş hale gelince, önlem almak da güçleşiyor.

Örneğin, mahkeme ya da savcı çocukların ifadesinin özel ortamda alınmasını isterse, uzmanların ifade alması gerekiyor.

Aile Görüşme Odaları adı verilen ortamlarda yapılan bu görüşmeler önemli.

2017’de bu odalarda yapılan görüşme sayısı 1460… 2024’te bu rakam 28 bin 896’ya çıkmış, 2025’te ise şu ana kadar 22 bin görüşme yapılmış.

Açılan davalar da önemli.

Buna göre, açılan davalarda 2023’te 67 bin 934 çocuk hakkında mahkûmiyet, 32 bin 662 çocuk hakkında beraat kararı verildi. 41 bin 803 dosyada hükmün açıklanması geriye bırakıldı. Düşme, birleştirme, görevsizlik, yetkisizlik kararlarıyla birlikte toplam 202 bin dosya karara bağlandı.

2024’te de 68 bin 98 mahkûmiyet, 32 bin 236 beraat, 47 bin 608 hükmün açıklanmasının geriye bırakılması kararı verildi. 211 bin 946 dosya karara bağlandı.

* * *

Mesele sadece 15-18 yaş aralığı çocuklar değil.

Misal 0-11 yaş aralığında 4 bin 515 çocuk kasten yaralama suçu işlemiş. 3 bin 62 çocuk bu suçun mağduru olmuş.

Aynı yaş diliminde 1591 çocuk cinsel istismar suçu işlemiş. Mağdur sayısı 1350.

* * *

12-14 yaş aralığında da tablo farklı değil.

• Kasten yaralama suçu işleyen çocuk sayısı 16 bin 554, mağdur sayısı 13 bin 7.
• Tehdit suçu işleyen çocuk sayısı 3 bin 732, mağdur sayısı 3 bin 83.
• Cinsel istismar suçu işleyen çocuk sayısı 3 bin 219, mağdur sayısı 2 bin 911.

* * *

15-18 yaş aralığında elbette rakamlar yükseliyor.

• Kasten yaralama suçu işleyen çocuk sayısı 32 bin 720, mağdur sayısı 23 bin 151.
• Tehdit suçu işleyen çocuk sayısı 7 bin 299, mağdur sayısı 6 bin 153.
• Hürriyetten yoksun bırakma suçu işleyen çocuk sayısı 1755, mağdur sayısı 1461.
• Cinsel istismar suçu işleyen çocuk sayısı 598, mağdur sayısı 557.

* * *

Bu rakamlar, soruşturma evresine ilişkin, 2024 rakamları…

Önceki yıllardan gelen dosyalar da eklendiğinde korkutucu bir tablo ortaya çıkıyor.

Ve bir de suç sayıları var. Henüz soruşturmaya dönüşmüş ya da dönüşmemiş, dönüşmekte olan dosya sayıları…

Şu başlıkla ele alınıyor:

Cumhuriyet başsavcılıklarında suça sürüklenen çocukların suçlarına ilişkin soruşturma evresinde gelen dosya ve suç sayıları, 2023-2024

• 2023’te 397 bin 450 dosya 452 bin 70 çocuk
• 2024’te 424 bin 911 dosya, 483 bin 16 çocuk

Suç türleri de tasnif edilmiş:

• Malvarlığına karşı suçlar: 95 bin 982 dosya
• Vücut dokunulmazlığına karşı suçlar: 140 bin 715 dosya
• Hürriyete karşı suçlar: 66 bin 526 dosya
• Şerefe karşı suçlar: 54 bin 384 dosya
• Kamunun sağlığına karşı suçlar: 29 bin 402 dosya
• Cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar: 19 bin 354 dosya
• Özel hayata ve gizliliğe karşı suçlar: 10 bin 596 dosya

Soruşturma evresindeki toplam dosya sayıları… Bunların tamamı elbette davaya dönüşmüyor ama adliyenin uğraştığı dosya sayısını göstermek açısından önemli.

• 2024: 665 bin 241
• 2023: 628 bin 809

Bu dosyalardaki çocuk sayıları:

• 2024: 322 bin 149
• 2023: 304 bin 56

* * *

Bakanlığın istatistiklerinde böyle bir veri yok ama toplama bakınca anlıyorsunuz ki suç işleyeni, suç işlenen ortamlarda bulunanı, mağduru, yardımcısı hepsi birden yarım milyonu aşan çocuk söz konusu.

Dosya sayıları, ismi adliye ekranlarına yansıyan çocuk sayıları, yıldan yıla yükselen rakamlar bize bunu anlatıyor.

Çığ gibi büyüyen bu sorunla sadece cezalandırmayla, cezaevleriyle, bakanlığın doğru-yanlış uygulamalarıyla nasıl baş edilir?

Mesele sadece adli önlemler alınması mı?

Büyük, toplumsal bir sorunla karşı karşıyayız…

Net biçimde görülüyor; ya bu tablo anlaşılır ve harekete geçilir ya da hep birlikte bunun bedelini öderiz.

Kaynak: T24